Bộ 24 Đề thi Học sinh giỏi Sinh học 12 cấp Tỉnh (Có đáp án)

 Bộ 24 Đề thi Học sinh giỏi Sinh học 12 cấp Tỉnh (Có đáp án) - DeThiKhoaHocTuNhien.com
 DeThiKhoaHocTuNhien.com Bộ 24 Đề thi Học sinh giỏi Sinh học 12 cấp Tỉnh (Có đáp án) - DeThiKhoaHocTuNhien.com
 ĐỀ SỐ 1
 UBND TỈNH BẮC NINH ĐỀ THI CHỌN HỌC SINH GIỎI CẤP TỈNH
 SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO Môn: Sinh học - Lớp 12
 ĐỀ CHÍNH THỨC Thời gian làm bài: 90 phút (không kể thời gian giao đề)
PHẦN I. Câu hỏi trắc nghiệm nhiều phương án lựa chọn. Thí sinh trả lời từ câu 1 đến câu 30. Mỗi 
câu hỏi thí sinh chỉ chọn một phương án.
Câu 1. Trong những hoàn cảnh nhất định, phiêu bạt di truyền tác động đến một quần thể qua hai trường 
hợp được mô tả ở hình dưới đây.
Có bao nhiêu nhận định đúng về nhân tố tiến hoá này?
(I). Trường hợp (1) mô tả hiệu ứng sáng lập, trường hợp (2) mô tả hiệu ứng thắt cổ chai.
(II). Quần thể B có vốn gene khác biệt so với quần thể gốc.
(III). Trong trường hợp (2), sự săn bắt quá mức làm loại bỏ hàng loạt các cá thể, bất kể chúng mang các 
gene có lợi hay có hại.
(IV). Sau khi xảy ra phiêu bạt di truyền, có thể làm giàu hoặc làm nghèo vốn gene của quần thể tuỳ theo 
những hoàn cảnh nhất định.
A. 2 B. 4C. 3 D. 1 
Câu 2. Trong quá trình nuôi tằm lấy tơ, người nuôi tằm nhận thấy tằm đực cho năng suất cao hơn tằm cái 
nên giữ lại các trứng nở ra tằm đực. Gene quy định màu vỏ trứng nằm trên nhiễm sắc thể giới tính Z, 
không có allele trên W, trong đó allele A quy định trứng có màu sẫm, a quy định trứng có màu sáng. Cặp 
phép lai nào dưới đây xác định được giới tính ngay từ giai đoạn trứng?
A. ZaZa × 푞ZAW. B. + 푍 푍 × 푍 푊. C. 푞푍 푍 × 휎휆푍 푊. D. ZAZA × ∧ZaW.
Câu 3. Bateson và Punnett thí nghiệm của hai ông tiến hành trên cây đậu thơm (Lathyrus odoratus). 
Trong thí nghiệm này, cho lai hai dòng hoa trắng (P) đều thuần chủng và thu được tất cả thế hệ F1 có hoa 
tím. Hiện tượng này vào thời đó rất kỳ lạ, bởi P đều là hoa màu trắng và thuần chủng. Sau đó, khi cho các 
cây F1 tự thụ phấn sinh ra thế hệ 퐹2 có tỉ lệ không phải 3 trội: 1 lặn, mà kết quả thu được: 350 hoa tím, 
269 hoa trắng. Sau này các nhà khoa học giải thích thành công kết quả thí nghiệm. Biết quá trình giảm 
phân diễn ra bình thường, theo lí thuyết nhận định nào sau đây là đúng về đặc điểm di truyền tính trạng 
màu sắc hoa của cây đậu thơm?
A. Các cây hoa tím 퐹2 khi giao phấn, 퐹3 chỉ cho kiểu hình đời con là cây hoa tím.
 DeThiKhoaHocTuNhien.com Bộ 24 Đề thi Học sinh giỏi Sinh học 12 cấp Tỉnh (Có đáp án) - DeThiKhoaHocTuNhien.com
B. Gene quy định màu sắc hoa của cây đậu thơm do một gene có 4 allele quy định.
C. Các cây hoa trắng 퐹2 khi giao phấn, 퐹3 chỉ cho kiểu hình đời con là cây hoa trắng.
D. Chọn một cây hoa tím 퐹2 tự thụ phấn thì đời con có thể cho kết quả phân tính 퐹3 theo tỉ lệ 3 tím : 1 
trắng.
Câu 4. Theo quan niệm hiện đại, khi nói về chọn lọc tự nhiên, có bao nhiêu phát biểu sau đây đúng?
(I). Khi môi trường thay đổi theo một hướng xác định thì chọn lọc tự nhiên sẽ làm biến đổi tần số allele 
của quần thể theo một hướng xác định.
(II). Chọn lọc tự nhiên thực chất là quá trình phân hóa khả năng sống sót và khả năng sinh sản của các cá 
thể với các kiểu gene khác nhau trong quần thể.
(III). Chọn lọc tự nhiên tác động trực tiếp lên kiểu gene qua đó làm biến đổi tần số allele của quần thể.
(IV). Chọn lọc tự nhiên chống lại allele lặn sẽ loại bỏ hoàn toàn allele đó ra khỏi quần thể.
A. 1 B. 2 C. 3 D. 4 
Câu 5. Ở cà chua, xét một tính trạng do một gene có 4 allele, allele trội là trội hoàn toàn. Cho 2 cây lưỡng 
bội (푃) có kiểu hình khác nhau giao phấn với nhau thu được 퐹1. Quá trình giảm phân bình thường, theo lí 
thuyết phát biểu nào sau đây sai về 퐹1?
A. Có thể có tỉ lệ kiểu gene là 1:1:1:1.B. Có thể có kiểu gene là 1:2:1.
C. Có thể gồm toàn cá thể dị hợp.D. Có thể có tỉ lệ kiểu gene là 1:1.
Câu 6. Một phân tử DNA có tỉ lệ phần trăm (%) từng loại nucleotide của từng mạch được thể hiện ở bảng 
dưới đây (dấu "-" thể hiện chưa xác định số liệu). Biết rằng tổng tỉ lệ 4 loại nucleotide trên mỗi mạch đơn 
là 100%.
 Loại nucleotide A T G C
 Mạch 1 28% - - -
 Mạch 2 - - 20% 12%
Theo lí thuyết, phát biểu nào sau đây đúng?
A. Tỉ lệ nucleotide trên mạch 1 là 22%.
B. Tỉ lệ nucleotide T trên mạch 2 là 40%.
C. Tỉ lệ nucleotide G trên mạch 1 là 20%.
D. Tỉ lệ nucleotide A trên mạch 2 là 40%.
Câu 7. Các biểu đồ cho thấy nhịp độ và độ sâu hơi thở của một người trước và sau khi luyện tập thể dục, 
thể thao. Trong các biểu đồ dưới đây, biểu đồ số mấy biểu thị cho nhịp độ và độ sâu hơi thở của người đó 
sau một thời gian tập luyện thể dục thể thao đúng cách?
 DeThiKhoaHocTuNhien.com Bộ 24 Đề thi Học sinh giỏi Sinh học 12 cấp Tỉnh (Có đáp án) - DeThiKhoaHocTuNhien.com
A. 4B. 2 C. 3D. 1
Câu 8. Theo quan niệm tiến hóa của Darwin, đối tượng chủ yếu của chọn lọc tự nhiên là
A. loài. B. cá thể. C. quần 
thể. D. quần xã.
Câu 9. Hình bên mô tả sự biến đổi hằng năm về nhiệt độ môi 
trường, lượng nước mưa và thời gian có nắng ở một rừng mưa 
nhiệt đới. Khi tìm hiểu đặc điểm của các loài thực vật sống ở 
rừng mưa này, các nhà khoa học nhận ra rằng thời điểm các cây 
ra lá non mới xảy ra từ tháng 3 đến tháng 4. Phân tích đồ thị ở 
hình bên. Trong số những lí do sau đây, hãy cho biết lí do nào là 
thích hợp để giải thích thời điểm ra lá non mới của các cây sống 
ở rừng mưa này xảy ra từ tháng 3 đến tháng 4?
A. Lá non chống chịu tốt hơn lá già ở điều kiện nhiệt độ cao.
B. Tối ưu hóa được năng suất quang hợp của lá non trong điều kiện giàu ánh sáng.
C. Sự mất nước qua lá non là không đáng kể so với lá già ở điều kiện khô hạn.
D. Lá non mới bị tấn công bởi các loài côn trùng vốn phát triển vào mùa mưa.
Câu 10. Bảng dưới đây mô tả hàm lượng mRNA và protein tương đối của gene lacZ thuộc operon lac ở 
các chủng vi khuẩn E.coli trong môi trường có hoặc không có lactose. Biết rằng chủng 1 là chủng bình 
thường, các chủng 2,3,4 là các chủng đột biến phát sinh từ chủng 1.
 Có lactose Không có lactose
 Chủng vi khuẩn E.coli
 Lượng mRNALượng proteinLượng mRNALượng protein
 Chủng 1 100% 100% 0% 0%
 Chủng 2 100% 0% 0% 0%
 Chủng 3 0% 0% 0% 0%
 Chủng 4 100% 100% 100% 100%
Khi nói về các chủng 2,3,4 trên, phát biểu nào sau đây đúng?
A. Chủng 2 bị đột biến ở vùng P hoặc vùng O.
B. Đột biến mất cặp nucleotide ở lacI sẽ tạo ra các sản phẩm giống như chủng 2.
C. Chủng 3 có thể bị đột biến hỏng vùng 푃.
D. Chủng 4 bị đột biến ở gene lacA.
Câu 11. Ở người, hội chứng "điếc" liên quan đến ba cặp gene, trong đó a lặn so với A ; b lặn so với B ; d 
lặn so với D. Đồng hợp tử lặn về bất kỳ 1 trong 3 cặp gene này đều gây "điếc". Ngoài ra đồng hợp tử lặn 
về 2 trong 3 cặp gene này thì tỉ lệ gây chết ở giai đoạn phôi là 25%. Đồng hợp tử lặn về cả ba cặp gene 
thì gây chết ở giai đoạn phôi là 75%. Một cặp vợ chồng có kiểu gene của vợ là AaBbdd, của chồng là 
AaBbDd. Xác suất họ sinh con đầu lòng không mắc hội chứng "điếc" là bao nhiêu?
 18 12 3 5
A. . B. . C. . D. .
 59 59 14 14
Câu 12. Có bao nhiêu ví dụ sau đây là mối quan hệ cạnh tranh cùng loài?
(I). Các con sư tử đực tranh giành lãnh thổ.
(II). Các cây tre mọc thành khóm.
 DeThiKhoaHocTuNhien.com Bộ 24 Đề thi Học sinh giỏi Sinh học 12 cấp Tỉnh (Có đáp án) - DeThiKhoaHocTuNhien.com
(III). Cá mập và cá xỉa răng.
(IV). Cá pecca (Perca fluviatilis) ăn thịt các cá con cùng loài có kích thước nhỏ hơn.
A. 4 B. 1 C. 3 D. 2
Câu 13. Khi nghiên cứu một loài cá mòi, người ta đã vẽ được biểu đồ phân bố nhóm tuổi như hình dưới 
đây. Biết loài cá này có tập tính đi cư để sinh sản. Mỗi nhận định về phân bố nhóm tuổi nào sau đây sai?
A. Giai đoạn 1 tuổi, cá mòi quay ra biển để sinh sản.
B. Cá mòi là loài rộng muối.
C. Giai đoạn 4 tuổi, các cá thể cá mòi sống ở cả cửa sông và biển.
D. Giai đoạn non cá mòi sống ở cửa sông.
Câu 14. Hình A mô tả một đoạn NST từ tế bào tuyến nước bọt của ấu trùng ruồi giấm có 6 băng (kí kiệu 
từ 1 đến 6) tương ứng với 6 locut gene khác nhau chưa biết trật tự trên NST (kí hiệu từ A đến F). Các nhà 
nghiên cứu đã sử dụng các biện pháp kĩ thuật di truyền xác định các gene bị mất trong giao tử đột biến, 
kết quả kiểu hình xuất hiện tại bảng B. Trật tự các gene trên NST đang xét theo chiều từ trái sang phải 
nào sau đây là đúng?
A. C ― D ― F ― A ― E ― B.B. D ― C ― F ― A ― E ― B.
C. C ― D ― F ― B ― A ― E.D. C ― F ― A ― B ― E ― D.
Câu 15. Xét 16 tế bào sinh hạt phấn ở lúa, cùng có kiểu gene AaBbDd giảm phân bình thường không xảy 
ra đột biến. Có tối thiểu bao nhiêu loại giao tử tạo ra?
A. 8 B. 1 C. 2 D. 16 
 DeThiKhoaHocTuNhien.com Bộ 24 Đề thi Học sinh giỏi Sinh học 12 cấp Tỉnh (Có đáp án) - DeThiKhoaHocTuNhien.com
Câu 16. Cây phát sinh chủng loại dưới đây được xây dựng dạng phân nhánh phản ánh mối quan hệ tiến 
hoá của các nhóm theo nguyên lý "tiết kiệm tối đa".
Các loài động vật có thể phân nhóm và phân loại dựa vào các đặc điểm hình thái bên ngoài và giải phẫu 
bên trong. Theo lý thuyết đặc điểm hình thái giải phẫu số 3 là
A. khung xương.B. tim bốn ngăn.C. tuyến sữa. D. bốn chân.
Câu 17. Ở người, bệnh Wilson là bệnh hiếm với tần xuất xuất hiện ở quần thể cân bằng di truyền là 
1/40000. Tuổi khởi phát của bệnh phổ biến là từ 5 đến 35 tuổi. Bệnh do đột biến gene ATP7B trên NST 
13 gây ra. Những người bị bệnh Wilson không có khả năng thải đồng thừa qua mật ở gan do protein vận 
chuyển đồng bị lỗi. Lượng đồng dư thừa tích lũy ở gan gây hỏng cơ quan này và gây tác hại đến các cơ 
quan khác như: Thận, thần kinh trung ương, mắt, hồng cầu... Bệnh nhân phải sử dụng thuốc ngăn sự tích 
lũy đồng ở gan nhưng không chữa khỏi hoàn toàn bệnh. Nếu cả bố, mẹ bình thường mang gene đột biến 
thì khả năng xuất hiện bệnh ở con là 25%. Nhận định nào sau đây là đúng?
A. Bệnh xuất hiện không đồng đều ở hai giới.
B. Quần thể cân bằng có tần số allele đột biến là 0,02.
C. Để duy trì sức khỏe bệnh nhân phải uống thuốc ngăn sự tích lũy đồng ở gan cả đời.
D. Ở quần thể cân bằng di truyền, một cặp vợ chồng bình thường sinh con bị bệnh với xác suất là 2/2025.
Câu 18. Ở cà chua xét 5 cặp gene, mỗi cặp gene có 2 allele. Hình dưới đây mô tả các tính trạng do từng 
gene quy định và sự phân bố các gene trên NST.
A: Thân cao; B: Hoa đỏ; D: Quả tròn; E: Lá nguyên; G: Hạt trơn
a: Thân thấp; b: Hoa vàng; d: Quả dẹt; e: Lá chẻ; g: Hạt nhăn
Biết rằng các allele trội là trội hoàn toàn. Quá trình giảm phân diễn ra bình thường, theo lý thuyết phát 
biểu nào sau đây chính xác?
 DeThiKhoaHocTuNhien.com Bộ 24 Đề thi Học sinh giỏi Sinh học 12 cấp Tỉnh (Có đáp án) - DeThiKhoaHocTuNhien.com
A. Trong quần thể loài này có tối đa 320 loại kiểu gene khác nhau về 5 cặp gene đang xét.
B. Cây thân cao, lá nguyên dị hợp 2 cặp gene tự thụ phấn thu được đời con có tỉ lệ kiểu hình 9:3:3:1.
C. Cây thân cao, hoa đỏ dị hợp 2 cặp gene tự thụ phấn thu được đời con có tỉ lệ kiểu hình 9:3:3:1.
D. Nếu trong quần thể có 30% số cây thân cao và 30% số cây có lá chẻ thì số cây thân cao, lá chẻ là 
30%.
Câu 19. Môi trường sống của các loài giun tròn kí sinh và trùng roi cộng sinh là môi trường
A. đất.B. nước.C. trên cạn.D. sinh vật.
Câu 20. Một gene mã hoá fibrillin (protein) có mặt ở nhiều cơ quan trong cơ thể người. Khi gene mã hoá 
fibrillin bị đột biến tạo allele trội sẽ gây ra hội chứng Marfan. Người mắc hội chứng này có đồng thời các 
đặc điểm chân tay dài hơn, thuỷ tinh thể ở mắt bị huỷ hoại. Gene mã hóa sản phẩm protein trên được gọi 
là
A. gene đa alelle.B. gene đa hiệu.
C. một gene quy định một tính trạng.D. gene đơn alelle.
Câu 21. Hình dưới đây mô tả các giai đoạn trong chu kì tế bào ở sinh vật nhân thực. Nhận định nào sau 
đây là đúng?
A. Ở giai đoạn 2, hàm lượng DNA trong nhân tế bào tăng gấp đôi.
B. Giai đoạn A, mọi hoạt động sống đều tạm thời dừng lại.
C. Giai đoạn 4 có sự nhân đôi DNA, NST và sự phân chia đồng đều về các tế bào con.
D. Trong điều kiện bình thường, tế bào trên phải vượt qua điểm kiểm soát ở cuối giai đoạn 1 thì mới bước 
vào giai đoạn 2, nếu không sẽ dẫn đến ung thư.
Câu 22. Kiểu phân bố ngẫu nhiên của các cá thể trong quần thể thường gặp khi điều kiện sống phân bố
A. đồng đều, không có sự cạnh tranh gay gắt giữa các cá thể trong quần thể.
B. không đồng đều, có sự cạnh tranh gay gắt giữa các cá thể trong quần thể.
C. đồng đều, có sự cạnh tranh gay gắt giữa các cá thể trong quần thể.
D. không đồng đều, không có sự cạnh tranh gay gắt giữa các cá thể trong quần thể.
Câu 23. Hiện tượng bất thụ đực (bất dục đực) xảy ra ở một số loài thực vật, do bị hỏng một số gene nằm 
trong tế bào chất. Trong kĩ thuật tạo giống lúa, người ta sử dụng cây bất thụ đực làm dòng mẹ, nhận xét 
 DeThiKhoaHocTuNhien.com Bộ 24 Đề thi Học sinh giỏi Sinh học 12 cấp Tỉnh (Có đáp án) - DeThiKhoaHocTuNhien.com
nào sau đây là đúng?
(I). Cây lúa bất thụ đực nếu được thụ tinh bởi phấn hoa bình thường thì toàn bộ thế hệ con sẽ không có 
khả năng sinh sản hữu tính.
(II). Cây lúa bất thụ đực được sử dụng trong lai tạo giống, giúp giảm công sức khử hạt phấn cây mẹ.
(III). Cây lúa bất thụ đực chỉ sinh sản vô tính mà không thể sinh sản hữu tính do không tạo được hạt phấn 
hữu thụ.
(IV). Cây lúa bất thụ đực không thực hiện lai giống lúa đại trà nên không có ý nghĩa trong công tác chọn 
giống cây trồng.
A. I.B. IV.C. III.D. II.
Câu 24. Sơ đồ nào ở hình dưới đây mô tả đúng về sự thay đổi số lượng nhiễm sắc thể qua quá trình giảm 
phân bình thường?
A. Sơ đồ IV.B. Sơ đồ II.C. Sơ đồ III.D. Sơ đồ I.
Câu 25. Ở người bệnh mù màu do allele lặn nằm trên vùng không tương đồng của NST giới tính X, allele 
M quy định bình thường. Cấu trúc di truyền nào sau đây trong quần thể người đang đạt trạng thái cân 
bằng?
A. Nữ giới (0,04 :0,32 :0,64 ), nam giới (0,8 푌:0,2 푌).
B. Nữ giới (0,36 :0,48 :0,16 ), nam giới (0,4 푌:0,6 푌).
C. Nữ giới (0,81 :0,18 :0,01 ), nam giới (0,9 푌:0,1 푌).
D. Nữ giới (0,49 M M:0,42 M m:0,09 m m), nam giới (0,3 M푌:0,7 m푌).
Câu 26. Hình dưới đây mô tả giai đoạn nào của quy trình công nghệ gene để tạo giống sinh vật biến đổi 
gene?
A. Tạo DNA tái tổ hợp.B. Tạo thể truyền.
C. Tạo plasmid.D. Tạo ra sinh vật mang gene biến đổi.
Câu 27. Trong các thí nghiệm sau đây, những thí nghiệm dùng để chứng minh quá trình thoát hơi nước ở 
thực vật?
 DeThiKhoaHocTuNhien.com Bộ 24 Đề thi Học sinh giỏi Sinh học 12 cấp Tỉnh (Có đáp án) - DeThiKhoaHocTuNhien.com
A. 1,2,4.B. 2,3,4. C. 1, 3, 4.D. 1, 2, 3.
Câu 28. Giả sử 4 quần thể của một loài được kí hiệu là A,B,C,D có diện tích khu phân bố và mật độ cá thể 
như sau:
 Quần thể A B C D
 Diện tích khu phân bố (ha) 100 120 80 50
 Mật độ (cá thể/ha) 22 25 26 40
Nhận định nào sau đây là đúng?
A. Bảng trên cho thấy mật độ tỉ lệ nghịch với diện tích khu phân bố của quần thể.
B. Nếu kích thước quần thể C tăng 5%/năm thì sau 1 năm quần thể này tăng thêm 60 cá thể.
C. Mật độ quần thể D là lớn nhất, nhưng kích thước quần thể D lại nhỏ nhất.
D. Nếu kích thước các quần thể A,B,C,D đều tăng 5%/năm thì sau một năm mật độ quần thể B là cao nhất.
Câu 29. Bảng dưới đây mô tả nhịp thở và nhịp tim của 4 loài động vật có vú sống trên cạn
 Loài Nhịp thở (nhịp/phút) Nhịp tim (chu kì/phút)
 1 16 ― 20 25 ― 40
 2 100 ― 150 720 ― 780
 3 20 ― 30 70 ― 80
 4 18 ― 21 40 ― 50
Dựa vào các thông tin ở bảng trên, hãy sắp xếp các loài động vật có vú (1,2,3,4) theo thứ tự giảm dần 
cường độ trao đổi chất?
A. 2→3→1→4.B. 2→3→4→1. C. 1→4→3→2.D. 4→3→2→1.
Câu 30. Hình dưới đây mô tả sơ đồ một đơn vị tái bản DNA ở sinh vật nhân thực. Mũi tên chỉ chiều di 
chuyển của enzyme tháo xoắn. Các đoạn I, II, III, IV là các mạch đơn DNA mới được tổng hợp dựa trên 
mạch khuôn DNA mẹ. Theo lí thuyết, mạch DNA nào được tổng hợp gián đoạn theo từng đoạn ngắn 
Okazaki?
 A. I và III.B. I và II.C. III và IV.C. III và IV.
 DeThiKhoaHocTuNhien.com Bộ 24 Đề thi Học sinh giỏi Sinh học 12 cấp Tỉnh (Có đáp án) - DeThiKhoaHocTuNhien.com
PHẦN II. Thí sinh trả lời từ câu 1 đến câu 8. Trong mỗi ý a), b), c), d) ở mỗi câu, thí sinh chọn 
đúng hoặc sai. 
Câu 1. Bệnh Alzheimer là do đột biến gene trong ti thể gây nên. Một người vợ (A) bị bệnh Alzheimer kết 
hôn với người chồng (C) không bị bệnh này. Cặp vợ chồng này lo lắng con của họ sinh ra sẽ bị di truyền 
bệnh Alzheimer. Khi cặp vợ chồng này tư vấn di truyền trước sinh, bác sĩ đã đưa ra phương pháp như 
hình dưới đây để giúp con của cặp vợ chồng này sinh ra sẽ không bị bệnh.
a) Người con (D) của họ nếu là con trai thì khi lớn lên kết hôn với vợ không mang gene đột biến thì các 
con của cặp vợ chồng này sẽ không bị bệnh.
b) Bộ gene trong nhân của người (D) mang các allele của người mẹ (B) và người bố (C).
c) Bộ gene của người (D) mang toàn bộ allele được di truyền từ bố (C) và mẹ (A).
d) Các gene trong ti thể của người con (D) hầu hết là gene của người (B).
Câu 2. Dữ liệu hình bên phân tích lượng đường trong máu của một người mắc bệnh đái tháo đường và 
một người không mắc bệnh có cùng khối lượng cơ thể được theo dõi trong khoảng thời gian 12 giờ. Cả 
hai người đều ăn một bữa giống hệt nhau tại thời điểm W và thực hiện 1 giờ tập thể dục tại thời điểm Y 
với cường độ giống nhau.
 DeThiKhoaHocTuNhien.com